در آشپزخانه مواد غذایی مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از این مواد به علت شرایطی که دارند سریع‌تر فاسد می‌شوند و باید در یخچال یا فریزر نگهداری شوند. غذاهایی که بافت نرم‌تری دارند و حاوی رطوبت هستند، شرایط لازم برای رشد باکتری‌ها، قارچ‌ها و میکروب‌ها روی آن‌ها فراهم است و برای نگهداری طولانی‌مدت باید در شرایط محیطی مناسبی مانند دمای پایین قرار گیرد. نگهداری مواد غذایی در یخچال و فریزر سالهاست که باعث شده است تا خرید محصولات غذایی به مقدار بیش‌تر از مصرف راحت‌تر صورت گیرد. علاوه بر این مواد غذایی، برخی از مواد اولیه که در تهیه غذا مورد استفاده قرار می‌گیرند، مواد خشک مانند حبوبات، برنج و غلات و … هستند. این مواد برای نگهداری نیازی به یخچال و فریزر ندارند و به صورت طولانی‌مدت می‌توانند در فضایی استاندارد دوام بیاورند.
اما باز هم از روش‌های نگهداری مواد غذایی متناسب با آن‌ها بهره ببرید تا خراب نشوند.
انواع مواد اولیه و شرایط نگهداری مواد غذایی
معمولاً مواد گوشتی و مرطوب که به سرعت فاسد می‌شوند در فریزر نگهداری می‌شوند. برای نگهداری مواد غذایی در فریزر از ظروف و مقواهای مخصوص استفاده می‌شود. موادی که دیرتر فاسد می‌شوند مانند میوه، لبنیات، سبزیجات و … در یخچال قرار داده می‌شوند. با توجه به این که مواد مختلفی در کنار هم قرار داده می‌شود برای نگهداری مواد غذایی در یخچال نیز از ظروف درب دار استفاده می‌شود.
بهتر است برای هر ماده غذایی یک مدت زمان مناسب نگهداری در یخچال و فریزر رعایت شود؛ زیرا این مواد حتی در محیط‌های سرد و فریز شده نیز محدودیت نگهداری دارند و باید به این نکته توجه شود.
روش‌های نگهداری مواد غذایی در خارج از یخچال و فریزر
به دلایل مختلفی ممکن است نیاز باشد برخی از مواد غذایی را خارج از یخچال نگهداری کنید. اگر غذا و موادی است که باید زودتر مصرف شود مانند میوه‌جات، سبزی را می‌خواهید در بیرون از یخچال نگه‌دارید، تنها راهکاری که برای طولانی‌مدت وجود دارد، خشک کردن و رطوبت‌گیری آن است.
می‌توانید با دستگاه‌های خشک‌کن یا به صورت معمولی آن‌ها را در سایه خشک‌کنید و برای مدتی طولانی در کابینت‌های خود نگه‌دارید. در این صورت مواد مغذی موجود در آن‌ها نیز حفظ می‌شود و به عنوان یک تنقلات خوشمزه هم می‌توانید از میوه‌های خشک در فصل‌های دیگر نیز استفاده کنید.
حبوبات، غلات، داروهای گیاهی، تنقلات و … همگی در بیرون از یخچال نگهداری می‌شوند؛ اما این مواد نیز اگر در شرایط مناسب قرار نگیرند ممکن است آسیب ببینند. به عنوان مثال حشرات مختلفی به این مواد حمله می‌کنند یا ممکن است کپک بزنند. پس باید شرایط نگهداری مواد غذایی را هم در نظر داشته باشید.
روش‌های نگهداری مواد غذایی در کابینت‌ها
معمولاً یک یا چند قفسه از کابینت‌هایتان به مواد غذایی اولیه و تنقلات اختصاص دارد. اکثر اوقات موادی مانند حبوبات، برنج و غلات در ظروف پلاستیکی نگهداری مواد غذایی ریخته می‌شوند. این ظروف درب دار باعث می‌شود تا مواد غذایی در معرض گردش هوا و رطوبت زیادی نباشد. همچنین اگر حشرات در کابینت‌هایتان وارد شوند، مواد غذایی از آن‌ها در امان می‌مانند.
بهتر است بعد از باز کردن درب مقوای حاوی مواد غذایی اولیه مانند کشمش، حبوبات، سویا و … آن‌ها را در ظروف درب دار بریزید تا شرایط برای رشد و پرورش حشرات ایجاد نشود. در این صورت احتمال ریختن آن‌ها در فضای قفسه‌ها نیز کمتر می‌شود و محیط تمیزتر و مرتب‌تری خواهید داشت.
شرایط نگهداری مواد غذایی در محیط‌های مرطوب
اگر در شهری زندگی می‌کنید که رطوبت هوا بالاست بهتر است برخی نکات را در نظر داشته باشید. عاملی که همیشه باعث می‌شود تا مواد غذایی فاسد شوند یا زمینه برای رشد حشرات و جانوران موذی فراهم می‌شود، رطوبت است. معمولاً در فضای داخل خانه نیز دمای هوا به قدری گرم است که به این مسئله دامن بزند. از طرفی نمی‌توانید روی نگهداری مواد غذایی در یخچال حساب باز کنید و حجم زیادی از آن‌ها را در یخچال قرار دهید؛ اما نکاتی وجود دارد که با رعایت کردن آن می‌توانید مدتی طولانی آن‌ها را نگه‌دارید.
فضای مناسب و روش‌های نگهداری مواد غذایی
هنگامی که می‌خواهید برای چیدمان آشپزخانه خود اقدام کنید، سعی کنید کابینت‌هایی را برای مواد غذایی برگزینید که تهویه مناسب داشته باشند. قفسه‌ها و شلف های بدون درب بهترین گزینه هستند و برای نگهداری مواد غذایی هوای خنک‌تری دارند. برخی از قفسه‌های کابینت به صورت چرخان هستند و درب برای آن‌ها تعبیه نمی‌شود. این قسمت‌ها را به گونه‌ای طراحی می‌کنند که زیبایی دکوراسیون را به هم نریزد. می‌توانید مواد غذایی خود را در ظروف پلاستیکی مخصوص که طراحی زیبایی هم دارند بریزید و در این قفسه‌ها بگذارید.
اگر محیطی که مواد غذایی خشک را در آن نگهداری می‌کنید بدون نور باشد، مدت زمان بیشتری سالم می‌مانند. پس در صورتی که قفسه‌های تاریک دارید، می‌توانید از آن‌ها نیز استفاده کنید.
شرایط نگهداری مواد غذایی در کنار هم
نکته دیگری که باید در نظر داشته باشید این است که مواد غذایی را دسته‌بندی کنید. هنگامی که دارید آشپزخانه خود را می‌چینید باید برای مواد غذایی خشک و مرطوب دو قفسه جدا در نظر بگیرید. به عنوان مثال برخی از مواد غذایی و افزودنی‌ها مانند شربت‌آلات، عرقیات، آبلیمو و … نیز معمولاً در کابینت‌ها قرار داده می‌شوند. سعی کنید این مایعات را با حبوبات و مواد غذایی خشک در یک قفسه قرار ندهید.
هنگامی که هوا گرم می‌شود، این مواد به مقدار کم نیز تبخیر می‌شوند و این عامل سبب می‌شود تا رطوبت در قفسه افزایش یابد. به همین علت ممکن است فضا برای رشد حشرات، میکروب‌ها و … در اطراف مواد غذایی خشک فراهم شده و سریع‌تر خراب شوند. از طرفی مایعاتی از این قبیل دارای بو هستند و این احتمال نیز وجود دارد که بوی آن‌ها روی مواد غذایی تأثیرگذار باشد. به خصوص اگر تبادل هوای کمتری با محیط داشته باشند رطوبت توسط مواد خشک جذب می‌شود و باعث کپک زدن و خرابی آن‌ها می‌شود.
روش‌های نگهداری مواد غذایی و جلوگیری از نفوذ حشرات به آن‌ها
گاهی اوقات مواد اولیه‌ای که در آشپزخانه‌تان باید نگهداری کنید، زیاد هستند. برخی افراد عادت دارند یک بار در طول سال مواد غذایی مانند برنج، حبوبات و … را در فصل برداشت آن‌ها خریداری کنند و در جایی مناسب نگه دارند. از این رو باید شرایط نگهداری مواد غذایی به صورت طولانی‌مدت را هم بدانید. موادی مانند برنج و حبوبات بسته به شرایط محیطی ممکن است شپشک، پروانه و حتی کرم بزنند.
راهنما و روش‌های نگهداری مواد غذایی نشان می‌دهد که در صورت خرید تناژ بالا، بهتر است آن را به دو قسمت تبدیل کنید. برای این منظور مقداری از مواد غذایی را در ظروف مخصوص نگهداری آن‌ها بریزید و مابقی را در فضایی بیرون از آشپزخانه نگهداری کنید.
اگر انباری با هوای خنکی دارید، بهترین گزینه برای قرار دادن مواد غذایی است. پس کیسه‌های برنج و حبوبات را در این مکان بگذارید و هر چند وقت یک بار مقداری از آن را به آشپزخانه‌تان انتقال دهید؛ زیرا محیط آشپزخانه معمولاً گرم‌تر و مرطوب‌تر از انباری است و ممکن است مواد غذایی در آن سریع‌تر خراب شوند.
روش‌های نگهداری مواد غذایی به کمک افزودنی‌ها
نگهداری مواد غذایی در فریزر و یخچال برای مدت زمان بیشتری امکان‌پذیر است؛ اما موادی که در بیرون از این فضاها قرار داده می‌شوند ممکن است در معرض حشرات قرار گیرند. پس باید فکری به حال این مشکل کرد. به خصوص هنگامی که این حشرات به خانه نفوذ می‌کنند، ریشه کردن آن‌ها کار چندان راحتی نیست و به سایر مواد غذایی خشک نیز سرایت می‌کند.
- قرص‌ها و مواد شیمیایی وجود دارند که در کیسه‌های بزرگ حبوبات و برنج قرار داده می‌شوند تا حشرات در آن‌ها نفوذ نکنند یا باعث کشته شدن این جانوران شود. البته برخی از این مواد مانند قرص برنج در حال حاضر به علت این که به شدت سمی هستند ممنوع است؛ اما هنوز هم قرص‌هایی مخصوص دفع پروانه، شپشک و … وجود دارد.
- می‌توانید به کمک روش‌های خانگی نیز از نفوذ حشرات جلوگیری کرد. یکی از روش‌های نگهداری مواد غذایی به صورت طولانی‌مدت قرار دادن ترکیبی از سیر، فلفل، نمک و موادی از این قبیل در آن است. بوی این مواد سبب می‌شود تا حشرات از اطراف آن‌ها دور شوند.
شرایط نگهداری مواد غذایی در فریزر
برخی دیگر از مواد غیر یخچالی را نمی‌توان در محیط بیرون نگه داشت. به عنوان مثال قرار دادن گوشت و ماهی در یخچال باعث می‌شود تا سریع فاسد شوند و در صورتی که می‌خواهید آن‌ها را چند روز نگه‌دارید باید هر چه زودتر آن‌ها را به فریزر انتقال دهید. نگهداری مواد غذایی در فریزر نباید به صورت روباز باشد.
این مواد یا باید در ظروف درب دار و مخصوص فریزر قرار داده شوند یا از کیسه فریزر برای قرار دادن آن‌ها در این محیط استفاده شود. درب کیسه را هم باید محکم ببندید که از عبور و مرور هوا و تغییر بو و طعم آن‌ها جلوگیری کند.
برخی افراد تصور می‌کنند فریز کردن مواد غذایی باعث می‌شود تا برای مدتی طولانی و حتی نامحدود بتوانند آن را نگه دارند؛ اما بهتر است بدانید حتی در فریزر نیز محدودیت زمانی برای نگهداری مواد غذایی وجود دارد و باید به این بازه زمانی نیز دقت کافی داشته باشید.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
روش‌های نگهداری مواد غذایی در مکان‌های مختلف متفاوت است. از طرفی هر کدام از این مواد در فضای مخصوص خود می‌توانند نگهداری شوند. مواد غذایی غیر یخچالی به خصوص مواد خشک که برای مدتی طولانی مورد استفاده قرار می‌گیرند، در قفسه‌ها، کابینت‌ها و انبارها نگهداری می‌شوند.
این مواد باید به گونه‌ای نگهداری شوند که کپک، حشره و قارچ نزنند. به همین علت باید محیط برای رشد این میکروب‌ها و جانوران فراهم نباشد. فضاهایی بدون رطوبت و نور و خنک بهترین مکان برای نگهداری این مواد است. برای مصرف محدود می‌توانید آن‌ها را در ظروف پلاستیکی درب دار و مخصوص قرار دهید. اگر مقدار مواد اولیه غذایی مانند برنج، سبزیجات خشک و حبوبات زیاد است، بهتر است آن‌ها را خارج از آشپزخانه و در محیطی خشک‌تر و خنک‌تر نگهداری کنید و به مقدار نیازتان از آن‌ها در هر بار به آشپزخانه انتقال دهید.
“بهره برداری از مطالب منتشر شده با ذکرمنبع بلا مانع است در غیر اینصورت براساس قوانین کپی رایت ، پیگرد قانونی دارد.“
